Menu

Na północ

Wi nøt trei a høliday in Sweden this yër? — Szwecja 2013
1
lipca
2017
23.27

Lennakatten

Kolejny dzień i kolejne atrakcje: muzealna kolej wąskotorowa Lennakatten kursująca na 32-kilometrowej linii z Uppsali do Faringe.

Stockholm C

Zdjęć ze Sztokholmu już trochę było, aczkolwiek zabrakło jeszcze relacji z głównego dworca kolejowego. Nadrabiam tę zaległość poniższymi ujęciami.

#Fot. 2026
Hala główna dworca Stockholm C.
#Fot. 2027
X40 w peronach stacji Stockholm C.

R 266

Około 60-kilometrową drogę do Uppsali pokonałem pociągiem regionalnym numer 266 z Linköping C do Gävle. Obsługę stanowił trójczłonowy X40 3714. Ze Sztokholmu wyruszyliśmy z półgodzinnym opóźnieniem, o 9.52 zamiast o 9.22. Podróż zajęła mniej niż czterdzieści minut i w Uppsali zameldowaliśmy się około 10.25 (planowo 9.58).

#Fot. 2028
Uppsala C.
#Fot. 2029
X52 przewoźnika Upptáget.
#Fot. 2030
X55 — SJ 3000.

Uppsala Ö

Głównym punktem programu była podróż koleją wąskotorową, tym razem o rozstawie 891 mm. Tuż przy stacji Uppsala C znajduje się stacja końcowa Lennakatten — Uppsala Ö (östra — wschodnia).

#Fot. 2031
Przylegająca do głównej stacji, wąskotorowa Uppsala Ö.

Upsala-Lenna Jernväg

Linia kolejowa pomiędzy Uppsalą a miejscowością Länna została zbudowana w 1876 roku. Nazwa kolei używa starej pisowni nazwy obu miejscowości, a także Jernväg zamiast współczesnego Järnväg, stąd Upsala-Lenna Jernväg (ULJ). Jako rozstaw wybrano 891 mm — trzy stopy szwedzkie.

W 1884 postała linia Länna — Rimbo — Norrtälje (Länna — Norrtälje Järnväg, LNJ), rok później do Rimbo dorarła Stockholm — Rimbo Järnvägsaktiebolag (SRJ). W 1908 roku SRJ przejęła spółkę ULJ, a w 1909 nazwa tej pierwszej została zmieniona na Stockholm — Roslagens Järnvägar, która lepiej opisywała sieć tej kolei i jednocześnie pozwoliła zachować stary skrót literowy.

Do lat 20. XX wieku sieć kolei SRJ rozrosła się o kolejne linie. W 1951 roku sieć została upaństwowiona. W latach 60. i 70. nastąpił jednak kryzys przewozowy i zaczęto zamykać poszczególne odcinki.

W 1966 roku zawieszono przewozy pasażerskie na linii Uppsala — Rimbo — Hallstavik. Stowarzyszenie SRJmf (Museiföreningen Stockholm-Roslagens Järnvägar) powstało w 1968 roku i latem 1974 rozpoczęło ruch muzealny na odcinku Uppsala — Faringe. W tym czasie linia była jeszcze czynna w ruchu towarowym, organizacja była następująca: pociągi towarowe kursowały w dni robocze, a turystyczne w co drugą niedzielę. Od sezonu 1975 do 1977 pociągi turystyczne wyruszały w każdą niedzielę. SJ zrezygnowały z ruchu towarowego w 1977 i od tego czasu SRJmf może uruchamiać swoje pociągi bez ograniczeń.

Obecnie kolej kursuje od czerwca do połowy września, według dwóch rozkładów. Pierwszy obowiązuje w czerwcu i od połowy sierpnia do połowy września i przewiduje ruch tylko w niedziele, kiedy to kursują cztery pary połączeń obsługiwane przez trzy składy: dwa prowadzone parowozem i jeden z lokomotywą parową. Drugi, ważny od drugiego tygodnia lipca do połowy sierpnia, zakłada kursowanie przez cztery dni tygodnia (środa, czwartek, sobota i niedziela) siedmiu par pociągów, w tym obsługiwanych lokomotywą parową lub spalinową oraz zestawionych z wagonów motorowych.

Sieć na południe od Kårsty zachowała się i od 1972 znajduje się w strukturach SL (Stockholms Lokaltrafik) jako Roslagsbanan, o której parę słów napisałem przy okazji opisywania sztokholmskiego transportu szynowego.

#Fot. 2034
BLJ 5 Thor z pociągiem Faringe — Uppsala Ö wjeżdża na stację końcową.
#Fot. 2035
Skład pociągu, wagon bagażowy.
#Fot. 2036
Po oblocie składu.

BLJ 5 Thor

Lokomotywę zbudowano w Falun w 1909 roku dla Byvalla — Långshyttans Järnväg. Był to największy parowóz na tej kolei, choć nie była to konstrukcja najnowocześniejsza, jeszcze na parę nasyconą i bez zespolonego hamulca pneumatycznego. Oświetlenie elektryczne zainstalowano w 1937 roku. Parowóz pracował na BLJ do jej zamknięcia w 1964 roku, a następnie stanął w charakterze pomnika w Långshyttan. SRJmf zakupiło go w 1974 i przeprowadziło generalny remont, przy okazji którego zainstalowano hamulec zespolony.

W ostatnich latach Thor jest głównym koniem pociągowym na Lennakatten i podobno jest parowozem o największych przebiegach rocznych w całej Szwecji — przejeżdża około 500 mil rocznie.

#Fot. 2038
Tabliczka fabryczna sprężarki, zamontowanej dopiero podczas remontu parowozu w latach 1974–77.
#Fot. 2042
Dyżurny ruchu.

YBo5p 809 + UBFo3yp 2109

Jeden z obiegów obsługiwał zestaw YBo5p 809 + UBFo3yp 2109. YBo5p to wagon motorowy z miejscami dla 42 pasażerów, a UBFo3yp — wagon doczepny z 40 miejscami oraz przestrzenią bagażową. Wagony przypominają normalnotorowe Y6 i tak jak one zostały zbudowane w latach 50.

#Fot. 2044
Stanowisko maszynisty.

Marielund

#Fot. 2049
Wodowanie.
#Fot. 2050
Wagon trzeciej klasy.

Faringe

#Fot. 2055
Oblot w Faringe.

Drewniany budynek dworcowy spłonął w nocy 16 stycznia 1982 roku. Zastąpiły go tymczasowe baraki. W 2008 zakończono budowę nowego dworca, który jest kopią poprzedniego.

#Fot. 2057
Odbudowany w 2008 budynek dworca.
#Fot. 2056
Poczekalnia.
#Fot. 2059
Nawęglanie.

W Faringe znajduje się zaplecze kolei: lokomotywownia i warsztaty. Podczas postoju na stacji w parowozie uzupełniany jest zapas węgla. Wodowanie, jak było widać na poprzednich fotografiach, jest przeprowadzane w Marielund, mniej więcej w połowie długości trasy.

#Fot. 2066
Marielund.
#Fot. 2067
Wjazd pociągu od strony Uppsali odbywał się na sygnały podawane przez dyżurnego ruchu.
#Fot. 2068
Z4p z numerem 1 na czele pociągu z Uppsali.
#Fot. 2069
Parking rowerowy w Uppsali.
#Fot. 2070
Po zakończonym kursie.
#Fot. 2071
Tablica odjazdowa stacji Uppsala C uwzględnia także pociągi kolei muzealnej: odjazd o 16.55 do Faringe, z dodatkowym oznaczeniem Ångtåg (pociąg parowy).
#Fot. 2073
Stary dworzec.